1.ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับอาหารและโภชนาการ
1.1.ความหมายของอาหารและโภชนาการ
อาหาร หมายถึง สิ่งที่รับประทานแล้วมีประโยชน์ต่อร่างกาย อาจจะอยู่ในรูปของของเหลวหรือของแข็งก็ได้
โภชนาการ หมายถึง เนื้อหาวิชาการที่เป็นข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับอาหาร เรียกว่าวิทยาศาสตร์การอาหาร
1.2.คุณค่าของอาหารต่อสุขภาพ
- ช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโต
- ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย
- ให้พลังงานและความอบอุ่นแก่ร่างกาย
- ช่วยให้อวัยวะต่างๆภายในร่างกายทำงานได้ตามปกติ
- ช่วยสร้างเสริมภูมิต้านทานโรคให้แก่ร่างกาย
2.ภาวะโภชนาการ
ภาวะโภชานการ หมายถึง สภาพหรือภาวะของร่างกาย อันเนื่องมาจากการบริโภคอาหารซึ่งร่างกายนำอาหารที่ได้รับไปใช้เพื่อความเจริญเติบโต ซ่อมแซม และให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ
2.1.ประเภทของภาวะโภชนาการ แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่
- ภาวะโภชนาการที่ดี คือ ร่างกายได้รับปริมาณอาหารเพียงพอ ถูกสัดส่วน หลากหลาย ครบถ้วนและเหมาะสมตามร่างกายต้องการ
- ภาวะโภชนาการที่ไม่ดี หรือภาวะทุพโภชนาการ หมายถึง การที่ร่างการได้รับอาหารที่ไม่เหมาะสมกับร่างกาย ทำให้เกิดภาวะโภชนาการที่ไม่ดี แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่
1. ภาวะโภชนาการต่ำ หรือขาดสารอาหาร หมายถึง ร่างกายได้รับอาหารที่ไม่เพียงพอ
2. ภาวะโภชนาการเกิน หมายถึง ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารและสารอาหารมากเกินต่อความต้องการของร่างกาย
2.2. ปัญหาการเกิดโรคจากภาะทุพโภชนาการ
1. โรคอ้วน มีสาเหตุมาจาก
- รับประทานอาหารมากเกินไป
- พันธุกรรม
- ความผิปกติของร่างกาย
- ขาดการออกกำลังกาย
2. โรคขาดสารอาหาร มีสาเหตุมาจาก
- ได้รับสารหารหารที่ไม่เพียงพอ
- ขาดวิตามิน
- ขาดธาตุเหล็ก
- ขาดธาตุไอโอดีน
3. โภชนาบัญญัติและธงโภชนาการ จากปัญหาภาวะทุพโภชนาการ กรมอนามัยได้จัดตั้งกลุ่มทำงาน เพื่อรวมรวมข้อมูลมาแนะนำในการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทน เรียกว่า ข้อปฏิบัติการกินอาหารเพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทยหรือโภชนบัญญัติ 9 ประการ อันได้แก่
1. รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ แต่หมู่ให้หลากหลายและหมั่นดูแลน้ำหนักตัว
2.รับประทานข้าวเป็นอาหารหลัก
3.รับประทานพืชผักให้มากและรับประทานผลไม้เป็นประจำ
4.รับประทานปลา เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ และเมล็ดแห้งเป็นประจำ
5.ดื่มนมให้เหมาะสมตามวัย
6.รับประทานอาหารที่มีไขมันแต่พอควร
7.หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสหวานจัดและเค็มจัด
8.รับประทานอาหารที่สะอาดปราศจากการปนเปื้อน
9.งดหรือลดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
ธงโภชนาการ
4. หลักการเลือกอาหารที่เหมาะสมกับวัย
อาหารเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องการ ซึ่งแต่ละคนต่างก็มีความต้องการที่ต่างกัน หากเลือกรับประทานที่เหมาะสมกับวัยก็จะทำให้มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ส่งผลให้มีสุขภาพจิตที่ดีตามไปด้วย
4.1. ประเภทของอาหารที่วัยรุ่นควรได้รับในแต่ละวัน
4.2. อาหารที่เหมาะสำหรับวัยรุ่น
4.3. ปัญหาสุขภาพจากการรับประทานอาหารของวัยรุ่น
1.รับประทานอาหารไม่เป็นเวล่และงดอาหารบางมื้อ
2.รับประทานอาหารรสจัด
3.รับประทานอาหารสุกๆดิบๆ
4.การดื่มน้ำอัดลมเป็นประจำ
5.รับประทานอาหารจานด่วน
6.การรับประทานอาหารจุบจิบ รับประทานจุ
5.ฉลากบนผลิตภัณฑ์อาหาร
ฉลาก หมายถึง รูปรอยประดิษฐ์ เครื่องหมาย หรือข้อความใดๆที่แสดงไว้ที่อาหาร ภาชนะ บรรจุอาหาร หรือหีบห่อ
ฉลากโภชนาการ คือ ฉลากอาหารที่มีการแสดงข้อมูลโภชนาการของอาหารนั้นอยู่ในกรอบสี่เหลี่ยม หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Nutrition Information
5.1.ผลิตภัณฑ์อาหารที่ต้องมีฉลากตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข
5.2.ข้อมูลโภชนาการบนฉลากผลิตภัณฑ์อาหาร
5.3.เลขสารบบอาหารในเครื่องหมาย อย.
6.การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับวัยรุ่น
1. ซุบไก่
2. รักนก